Test cz.1: Shimano Deore M6100 1x12 (i cała reszta)

Mam wrażenie, że Shimano w ostatnich latach przyjęło „filozofię Apple” – odpuszczając innowacyjność, po cichu obserwuje ruchy konkurencji i reaguje na nie z dużym opóźnieniem, ale za to od razu wypuszczając nieco lepiej dopracowane produkty, które „po prostu działają”. Jedną z ostatnich premier było nowe Deore, które przypuściło zmasowany atak na pozycję SRAM-a SX w kompletnych rowerach z niskiej i średniej półki. „Zmasowany”, bo na rynek jednocześnie weszły aż trzy grupy: 12-biegowa M6100, 11-biegowa M5100 i 10-biegowa M4100. Czym się różnią i która najbardziej się opłaca?

Ponieważ dostałem misję pokazania wszystkich trzech napędów (i przetestowania dwóch z nich), publikację podzieliłem na dwie części:

Prezentacja wszystkich części z bliska i porównanie mas/cen z najbliższymi konkurentami (właśnie to czytasz)
Wrażenia z jazdy i ostateczny werdykt (w przygotowaniu)

Shimano Deore M6100 (1×12)

Zacznijmy od najważniejszej zmiany – Deore nie jest już zapomnianym, ubogim i niekompatybilnym krewnym 12-rzędowych grup SLX/XT/XTR. Od teraz, przynajmniej w wersji M6100, jest pełnoprawnym członkiem rodziny, wykorzystującym wszystkie te same rozwiązania, dzięki czemu możliwe jest mieszanie części z droższymi napędami bez żadnych ograniczeń.

Najlepszym przykładem jest kaseta M6100-12 o zakresie 10-51T, montowana na bębenku Micro Spline.

Zamontowane na aluminiowym pająku zębatki wykorzystują technologię Hypegrlide+, czyli obustronne rampy pomagające przy zmianach biegów pod dużym obciążeniem.

W moim prywatnym XT działa to rewelacyjnie i nowe Deore zbytnio się pod tym względem nie różni (miało nie być wrażeń z jazdy, ale niech stracę).

Różnica polega na zastosowanych materiałach – im wyższa grupa, tym więcej zębatek jest wykonanych z aluminium (czy w przypadku XTR-a – z tytanu). W Deore wszystkie są stalowe, co przekłada się na sporą różnicę w masie, ale na górskich podjazdach, gdzie większość czasu spędza się na największej zębatce, powinno też przełożyć się na wyższą trwałość. Może to być szczególnie istotne w elektrykach.

Podobne różnice są w konstrukcji przerzutki. To znaczy nie ma różnic w konstrukcji, a jedynie tańsze materiały. Przykładowo, obie płytki wózka wykonano ze stali, elementy z tworzywa są wzmocnione włóknem szklanym zamiast węglowym, a te aluminiowe – malowane zamiast anodowane.

Jak przełoży się to na trwałość? To największe pytanie tego testu, bo już droższe modele nie są mistrzami sztywności i pancerności.

M6100 dzieli z nimi wszystkie rozwiązania, tzn. geometrię, sprzęgło, kółeczka 13T, czy prosty, ale genialny wskaźnik na wózku, który kolosalnie ułatwia regulację.

Z przerzutką współpracuje manetka z klasyczną obejmą lub zintegrowanym mocowaniem I-Spec EV (niestety jako osobny model – nie da się zmienić mocowania).

Montaż bezpośrednio do obejmy klamki hamulcowej pozwala na uzyskanie optymalnego położenia dźwigni, o ile nie jeździsz z bardzo nietypowo pochylonymi klamkami (czyt. poziomo, jak u francuskich prosów). Zakres regulacji to 14 mm przesunięcia na boki i 10 stopni pochylenia (o połowę mniej, niż w SLX/XT).

Kształt manetki jest w zasadzie identyczny jak w XT, jednak różnice podczas zmiany biegów są odczuwalne. Przede wszystkim, zrzucać na twardsze biegi można tylko po jednym na raz. W drugą stronę do dyspozycji są trzy kliknięcia, ale już zmiana o dwa na raz wymaga długiego palca – większy skok dźwigni jest najbardziej ewidentną różnicą względem droższych grup. Względem SLX/XT brakuje też funkcji Instant Release – tutaj bieg zmienia się dopiero w momencie zwolnienia dźwigni, a nie od razu po jej wciśnięciu.

Całość uzupełnia rewelacyjnie wyglądająca korba.

Swoją drogą zauważyłeś, że wszystkie logo Deore subtelnie mienią się w kolorach tęczy? Nie, bo za bardzo ściągnąłem suwak nasycenia kolorów. Ale mieni się!

Obok kasety, korba jest największą „kotwicą” odpowiadającą na wyższą masę całej grupy w porównaniu z SLX/XT. Wynika to z klasycznie produkowanych ramion, które nie są puste w środku.

Zębatka narrow-wide (co u Shimano nosi dumną nazwę Dynamic Chain Engagement+) jest mocowana bezpośrednio i może mieć 30 lub 32 zęby.

Wisienką na torcie jest kierunkowy łańcuch ze ściętymi krawędziami płytek, które współpracują z kształtami kasety Hyperglide+.

Czarnym koniem grupy są jednak 4-tłoczkowe hamulce BR-M6120. Podobnie jak w przypadku pozostałych komponentów, różnice w ergonomii i funkcjonalności są pomijalne, tyle że tutaj również masa nie odbiega jakoś znacząco od droższych modeli.

Nowa klamka hamulcowa odziedziczyła po nich nową konstrukcję z dodatkowym punktem podparcia przy gripie, co ma realny wpływ na precyzję i siłę nacisku, jaką jesteś w stanie wytworzyć na dźwigni. Jedynym nieobecnym jest pokrętło do regulacji jej odległości od kierownicy – ale biorąc pod uwagę, jak często się z tej regulacji korzysta, raczej dasz radę sięgnąć po tego imbusa w zamian za ok. 2 stówki różnicy w cenie względem SLX-a.

W przypadku zacisków, główną różnicą jest proste doprowadzenie przewodu, bez „banjo” umożliwiającego zmianę kąta i poprawiającego chłodzenie (to ciekawostka prosto od Shimano – dlatego banjo w Saintach jest takie długie).

Nowe hamulce dostępne są też w lżejszej wersji 2-tłoczkowej (BR-M6100), przeznaczonej do XC i nieco łagodniejszych odmian MTB. Jednak różnica w masie to zaledwie kilkanaście gramów, więc nie wyobrażam sobie, żeby ktoś z czytelników 1Enduro dobrowolnie wybrał ten wariant.

Shimano Deore M5100 (1×11)

Skoro grupa 12-rzędowa jest taka fajna, to po co ciągnąć niekompatybilny zestaw 11-rzędowy? Odpowiedzią jest kaseta, która w tym przypadku jest montowana na zwykłym bębenku – M5100 jest grupą skierowaną do osób, które nie chcą (lub nie mogą) wymieniać bębenka piasty na Micro Spline. Choć tak naprawdę, chodzi o zaoferowanie nieco tańszej opcji w kompletnych rowerach.

Niestety oznacza to, że Shimano w dalszym ciągu nie ma w ofercie kasety 12-rzędowej montowanej na zwykłym bębenku (jak SRAM SX i NX).

Model 11-rzędowy ma zakres 11-51T, a dla miłośników ciasnego zestopniowania przełożeń dostępny jest też wariant 11-42T, teoretycznie przeznaczony do współpracy z przednią przerzutką – w przeciwieństwie do grupy 12-rzędowej, w M5100 jest możliwość wyboru konfiguracji 2×11.

Kaseta M5100 nie ma teoretycznie zębów z rampami Hyperglide+, ale jak na moje niefachowe oko, wygląda (i działa!) całkiem podobnie.

…łańcuch również ma charakterystycznie ścięte krawędzie, choć nie jest on nowością – pochodzi z szosowej grupy 105 (która jest odpowiednikiem mniej więcej SLX-a).

Pozostałe komponenty wyglądają podobnie, jak w M6100 – przerzutka również ma sprzęgło, powiększone kółeczka i wskaźnik ułatwiający regulację…

…a manetka również jest dostępna jako I-Spec EV lub z klasyczną obejmą. A także z BARDZO klasycznym telewizorkiem (opcjonalnie). Wspaniałe nawiązanie do dawnych czasów, które w napędzie 1×11 raczej się nie przyda, ale w zestawieniu z przednią przerzutką – już bardziej. Co ciekawe, telewizorki są dostępne we wszystkich nowych grupach Deore, również tej 12-rzędowej.

Bardziej widoczne różnice możesz zauważyć na korbie – ramiona nie mają błyszczącego wykończenia, a zębatka jest przykręcana klasycznie na 4 śruby (oczywiście o niestandardowym rozstawie).

Shimano Deore M4100 (1×10)

Ostatnia sub-rodzina nowego Deore to najtańszy wariant 10-rzędowy, który w rowerach trail/enduro będzie raczej rzadkim widokiem – raczej spodziewałbym się zobaczyć tę grupę w rekreacyjnych rowerach MTB.

Największą zaletą M4100 jest możliwość przejścia na napęd 1x przy minimalnym koszcie i z sensownym zakresem – sercem grupy jest kaseta 11-46T, czyli oferująca zakres identyczny, jak napędy 1×11 poprzedniej generacji.

Uzyskano go w bardzo osobliwy sposób, mocno nawiązujący do dawnych kaset (i wolnobiegów) Megarange – potężny przeskok na ostatnią zębatkę umożliwia ciaśniejsze zestopniowanie reszty kasety. W sam raz dla kogoś, kto jeździ raczej w płasko-pagórkowatym terenie, ale raz na jakiś czas trafi mu się solidny podjazd.

Kaseta jest wykonana w całości ze stali, w przeciwieństwie do wersji 11- i 12-rzędowych, nie ma tu aluminiowego pająka. Mimo to, dzięki mniejszemu zakresowi jest o prawie 100 g lżejsza od kasety 11-rzędowej.

Co ciekawe, do jej obsługi Shimano zaleca przerzutkę RD-M5120-SGS, czyli ten sam model, co w układzie 2×11. Jedyna przerzutka z oznaczeniem M4100 jest przeznaczona do konfiguracji z przednią przerzutką i kasetą 11-42T. Coś czuję, że konserwatywni nabywcy gotowych rowerów z niskiej półki bardziej docenią taki właśnie układ, a bardzo rozczarowujący brak sprzęgła w przerzutce może umknąć ich uwadze.

4-tłoczkowe zaciski BR-M420 nie są nowością…

…nowe są jednak klamki o konstrukcji podobnej, jak w droższych modelach – z dodatkowym podparciem i mocowaniem manetki I-Spec EV. Shimano zasługuje na zjebę na wprowadzenie piętnastu różnych standardów I-Spec, ale przynajmniej trzeba docenić, że w końcu się na jakiś zdecydowali i zdążyli wprowadzić we wszystkich grupach. Żałuję jedynie, że dźwignie dalej mają ergonomię dostosowaną do naciskania 10 palcami – ukłon w stronę początkujących amatorów MTB…?

Z całą pewnością ukłonem w ich stronę są manetki z (opcjonalnymi) telewizorkami.

Ile to waży?

Jak widać, funkcjonalność nowego Deore (zwłaszcza w odmianie 1×12) nie odbiega od droższych grup – największą różnicą jest masa. Warto więc przyjrzeć się jej bliżej. W tabeli zebrałem wszystkie trzy nowe grupy oraz, jako punkt odniesienia, SLX-a, XT i oczywiście głównego rywala: SRAM-a SX Eagle. Różnice masy między kompletnymi grupami podałem w odniesieniu do najbardziej interesującego Deore M6100.

	Deore M4100 (1x10)	Deore M5100 (1x11)	Deore M6100 (1x12)	SLX M7100 (1x12)	XT M8100 (1x12)	SRAM SX Eagle (1x12)
Kaseta	528	625	599	534	475	615
Przerzutka	335	323	323	316	284	338
Manetka	136	135	132	117	120	129
Łańcuch	269	266	281	252	252	278
Korba	873	873	794	631	620	795
SUMA	2141	2222	2129	1850	1751	2155
RÓŻNICA (wzgl. M6100)	+12	+93	0	-279	-378	+26

Wnioski:

11- i 12-rzędowe Deore masą różnią się niewiele – tak naprawdę większość 93-gramowej różnicy robi korba.
Dzięki wyraźnie lżejszej kasecie (i zastosowaniu korby M5100) zaskakująco dobrze wypada grupa 10-rzędowa.
Różnice w stosunku do SRAM-a SX Eagle to niemal poziom błędu pomiarowego – Shimano wygrywa, ale o symboliczne 26 g.
Dużo bardziej spektakularny jest przeskok względem droższych grup. O ile SLX jest zaledwie o 100 g cięższy od XT, tak różnica między SLX i 12-rzędowym Deore to już prawie 300 g. Jednak ponad połowa tej różnicy to korba – brak technologii Hollowtech daje się tu we znaki.
Różnica na pozostałych komponentach (116 g) rozkłada się już bardziej równomiernie, więc w poszukiwaniu optymalnego kompromisu między ceną a masą, warto dopłacić do korby SLX (oszczędność 163 g) i ewentualnie kasety XT (124 g różnicy względem Deore 1×12).

No właśnie, a ile to kosztuje?

Wbrew pozorom, to nie jest proste pytanie. Shimano nie ma cennika detalicznego, a jedynie ceny zalecane – sklepy same decydują o wysokości swojej marży, co przekłada się na kolosalny rozrzut. Dość powiedzieć, że w momencie premiery „katalogowe” ceny Deore były wyższe od sklepowych cen SLX-a. Dlatego poniższe ceny (orientacyjne!) zaczerpnąłem z Ceneo, a klikając w linki (afiliacyjne) możesz je zweryfikować:

przerzutka M6100: od 190 zł
manetka M6100: od 115 zł
kaseta M6100: od 240 zł
łańcuch M6100: od 85 zł
korba M6100: od 280 zł
hamulec M6120 (1 szt.): od 370 zł

Całą grupę M6100 (bez hamulców) można więc kupić za nieco ponad 900 zł. Dla porównania, SLX M7100 kosztowałby około 1200 zł (przy tych samych kryteriach wyboru cen z Allegro), więc Deore jest o ponad 20% tańsze, przy masie wyższej o 15% – rachunek wypada dość korzystnie.

A co z M5100 i M4100? Mam wrażenie, że są to części przeznaczone głównie na rynek OEM – ich dostępność w detalu jest dość ograniczona, a różnice w cenach na tyle małe, że lepiej dopłacić do M6100 (np. cały napęd M5100 jest tańszy o około 100 zł).

Pozostaje tylko zasadnicze pytanie: jak to się będzie spisywało na szlaku?

Podsumowanie pierwszych wrażeń

Na wstępie zaznaczyłem, że wrażenia z jazdy opiszę w drugiej części testu, ale jeśli mimo to doszedłeś aż do podsumowania, to zasługujesz na mały teaser. Na nowym Deore śmigam już od paru miesięcy (M6100 razem z hamulcami w Spectralu, gdzie zastąpił XT, oraz M5100 w Levo, gdzie zajął miejsce SRAM-a GX). Pierwsze wrażenia są bardzo pozytywne, istotne różnice względem droższych komponentów ograniczają się do precyzji działania manetki i masy. W tym kontekście dużym plusem jest obecność kompletu najnowszych „standardów”, jak Micro Spline, Hyperglide+ czy I-Spec EV. Dzięki temu wszystkie grupy 12-rzędowe, od Deore po XTR-a, można mieszać ze sobą dla optymalnego połączenia masy, ceny i funkcjonalności.

Jedyny poważny zarzut, jaki mam po pierwszej części testu, to nieobecność 12-rzędowej kasety montowanej na zwykłym bębenku. W wielu tanich rowerach upgrade do napędu 12-rzędowego będzie niemożliwy, bo dokupienie bębenka Micro Spline do OEM-owych piast jest łatwiejsze tylko od kupienia papieru toaletowego w godzinach dla seniorów. W niedzielę.

Ale może nie jest to aż tak istotny problem, bo większość nabywców kupi nowe Deore razem z kompletnym rowerem. Prawdziwe pytanie brzmi więc: czy wybór roweru na M6100 wiąże się z jakimiś kompromisami względem SLX-a poza masą wyższą o 0,3 kg? Na pierwszy rzut oka: absolutnie nie. Różnice w działaniu są minimalne, a na końcowy werdykt wpływ może mieć głównie trwałość